Nadaam festival

Als we in de drukte en files de stad binnenrijden proeven we direct een andere sfeer dan 2 weken terug, de stad ademt feest en trots, langs de weg staan kuddes schapen omdat iedereen tijdens het Naadam festival vers vlees eet. Auto's zijn versierd met de nationale vlag. Dit jaar heeft het Naadam festival een bijzondere lading doordat het land 2.222 jaar bestaat.

We voelen ons bijna underdressed in deze stad met onze vieze afritsbroeken en vuile shirtjes. Ik loop al 2 weken zonder gel in m'n haar. De mensen zien er hier echt super modern en verzorgd uit, alle dames netjes in een zijden zomerjurkje, ik hou ervan en dan zijn het ook nog mooie mensen om te zien. Dit blijkt echter pas een voorbode voor wat ons te wachten staat.

Het Naadam festival is een jaarlijks feest ter ere van verschillende zaken en is een vreemde mix tussen landelijke olympische spelen en onze koningsdag en wordt groots, zeer groots gevierd. Bij de sporten gaat het om worstelen, boogschieten, paardenraces en knuckleboneshooting, van oudsher traditionele sporten. Gelukkig is het nog echt een traditioneel feest voor de lokale bevolking waarbij wij toeschouwer zijn en niet andersom.

De opening begint met veel groot ceremonieel op het centrale plein waarbij de 9 vaandels, die voor de provincies staan, uit het parlement per paard worden gereden naar het stadion. Je voelt hier de trots van de mensen die zelfs applaudisseren voor de aanwezige politie. Volgens mij in Nederland ondenkbaar.

In het stadion wacht ons een spectaculaire opening. Gelukkig blijken de kaarten die we op een afgelegen parkeerplek moesten kopen bij een vaag mannetje geldig. Een ceremonie van een uur waaraan honderden mensen meedoen nadat de president het openingswoord heeft verricht. Een oneindige stroom van figuranten en dansers en allemaal in kleurige traditionele kostuums, het veld staat er vol mee en de camera blijft oneindig klikken. Het ene kostuum is nog mooier dan het andere. Dat geldt ook voor het publiek dat allemaal paasbest in een mooi jurkje of traditioneel kostuum is gekomen en dus nog meer mooie plaatjes oplevert.

Direct na de openingsceremonie begint het worstelen, een combinatie van sumo en worstelen. Ik begrijp er weinig van want er worden 20 wedstrijden tegelijk gespeeld. Er is geen wedstrijdsring of gewichts- of leeftijdsklasse. De winnaars maken een vreemd dansje nadat ze hebben gewonnen. Ze moeten een kort open hesje dragen om te zien dat het alleen mannen zijn, de legende zegt dat er ooit 1 sterke vrouw onterecht heeft meegedaan.

Buiten het stadion is er een groot eetfestijn waar koningsdag nog een punt aan kan zuigen qua formaat. Voor de kinderen zijn er allerlei spelen en worden er heliumballonnen en vliegers verkocht. Voor ons een mooi moment om te genieten van al die prachtige kleuren, kostuums en prachtige mensen. Waar je kijkt, je komt ogen tekort.

Er is een knuckleboneshooting wedstrijd waarbij kleine enkelbotjes vanuit de hand weggeschoten worden om verderop andere botjes weg te schieten, rare olympische sport als je het mij vraagt.

Het boogschieten werkt ook al anders dan verwacht. 20 schutters staan naast elkaar en schieten in een voor ons onduidelijke volgorde. Niet op een bord maar op een stapel met mandjes, eigenlijk een soort blikgooien met pijl en boog. Elke schutter heeft zijn lokale traditionele kostuum aan. Bij de mandjes staan andere schutters met handgebaren en geluid aan te geven hoe de score is, deze telling blijft ook een raadsel maar het is mooi de 5 officials zo bezig te zien met handen in de lucht en wat gezang.

De avond vormt een waar spektakel op het plein. Vanaf de trappen onder toezicht oog van genghiz Kahn bouwt een dj met dampende beats een mooie sfeer. Opvallend hoe vriendelijk en rustig de avond verloopt. Een echt fantastische multimediashow met licht, geluid en laser is echt het hoogtepunt. Adembenemend om te zien hoe het hele pand benut wordt wordt als projectiescherm en de geschiedenis en kernwaarden op een knallende beat worden vormgegeven. Als afsluiting wordt er een groots vuurwerk afgestoken op de muziek van de grootste nationale artiest, echt een avond entertainment om van te genieten.

De 2e dag van het festival bezoeken we de paardenraces. Kinderen van 6 tot 12 jaar mogen op paarden van 5 jaar racen. Een race van 30 km over de vlaktes waar je dus niets van meekrijgt. Gelukkig worden wij op de tribunes vermaakt (4 uur wachten op die finish) met diverse shows als boogschieten, stuntteams en polo waarbij paarden de hoofdrol spelen. Werkelijk een chaos breekt uit als het moment bijna daar is, de tribune die al vol was wordt ineens door dubbel zoveel mensen bevolkt en dat er geen ongelukken gebeuren is een wonder. Onder luid gefluit en gejoel wordt de winnaar toegejuicht.

Na afloop van de race komen de kleine mannen doodop aan de finish. Tijd voor rust is er niet, hun paar wordt door de bereden politie vastgepakt en samen gaan ze in vol galop door de dikke mensenmassa. Iedere ruiter weet proberen ze om onduidelijke reden het paard een klap op de kont te geven. Een gevaarlijk en bijzonder schouwspel waar ik ineens tussen sta zonder de werking te snappen. Ging ik nog uit van het gevaar voor het publiek, al snel valt zon kleine ruiter van z'n paard en is 10 min buiten westen, ik zoek dus maar een veilige plek op.

De finale worstelen, huldiging door de president en de eindceremonie laat ik voor wat het is. Ik zie nog wel hoe de vaandels terug het parlement in worden gedragen, waarmee er een officieel einde is gekomen aan het festival.

Voor mij persoonlijk is het festival een waardevolle afsluiting van deze reis. Naast de mooie plaatjes (500 in 5 uur) is het een fantastische ervaring om te mogen bijwonen. Een groter contrast tussen de rust en sereniteit van de steppe en de drukte van het Naadam kan je je dan ook bijna niet voorstellen. Een mooiere afsluiter van het Mongoolse deel van de reis had ik me werkelijk niet kunnen bedenken.