Indra Jatra festival
Blijf op de hoogte en volg Cyril
27 September 2018 | Nepal, Kathmandu
We blijven Nederlanders en dus met een vol programma opgezadeld. Nadat we vanuit het klooster weer terug zijn in Kathmandu besluiten we vandaag dan echt een poging te doen Durbar Square te bezoeken. Eerst nog even lekker lunchen op het dakterras van Cosmos restaurant met een fantastisch uitzicht over het historische plein.
Eindelijk kopen we dan ons kaartje voor dit stukje Unesco werelderfgoed dat zo zwaar getroffen is door de aardbeving. Van de buitenzijde lijkt de schade nog mee te vallen maar achter de deuren van gebouwen kan je het duidelijk zien. Veel is gestut met houten palen of stempels en gevels zijn gescheurd of decimeters verschoven. Het ergste is dat dit vast niet de laatste keer zal zijn, want door het verschuiven van de grote continentale poten komt Nepal jaarlijks 27 mm omhoog. Grappig overigens dat de Everest niet hoger wordt maar door de kanteling van de berg even hard daalt als hij door het opdrukken stijgt. Gewapend met ons paspoort en pasfoto gaan we onze dagkaart omzetten naar een onbeperkte toegang. Gratis, dus moet elke Hollander aanspreken.
Ons wordt verteld dat de dagpas ook de volgende dag geldig is bij het Indra Jatra festival en dat we dan de Kumari kunnen zien. In mijn ogen kon dat al met een haastige balkonscene maar de man verteld dat ze morgen tijdens het festival door de stad zal worden gereden. Een unieke gelegenheid die je niet vaak zal meemaken, ze komt maar een keer of zes per jaar uit haar huis. Dat willen we natuurlijk niet missen, direct bellen we onze agent en gooien ons reisplan om. Een vrije dag in Pokhara vervalt en alles van transport en hotels moeten voor de komende week worden omgeboekt. Maar deze kans kunnen we niet laten lopen. In ons heerlijke restaurantje Vishram zoeken we op internet en proberen ons te laten informeren, we vinden niets maar dan ook niets aan degelijke informatie wat te verwachten.
Tot 2008 was Nepal een koninkrijk en die is na de verkiezingen tijdens mijn wereldreis in 2008 afgezet. Was toen nog een bijzonder gezicht al die mooie mensen in een lange lange wachtrij in de bergen om te mogen gaan stemmen. Ook onrustig omdat voor de uitslag werd gevreesd. Sindsdien heeft het land een president. Een van de oude koningen heeft destijds in een droom gezien dat hij een maagdelijk meisje als levende godin moest aanstellen en zo is de Kumari ontstaan. Hiermee dan ook eigenlijk hoger in rang dan de koning of president.
De Kumari is de enige levende godin ter wereld en daarmee al uniek. Ze wordt gekozen als de oude Kumari aftreedt en is dan nog zeer jong (ca 3 jaar). De Kumari-kandidaten moeten voldoen aan ruim 20 uiterlijke kenmerken. Degenen die hieraan voldoen worden in een donkere ruimte geplaatst waar bijzondere enge geluiden worden gemaakt. Als ze hier onverschrokken onder blijft worden nog tientallen ossen geslacht en op lugubere wijze gepresenteerd. Ook dit ritueel zonder angst doorgekomen moet de nieuwe Kumari aan de hand van voorwerpen en kleding die de oude Kumari heeft gebruikt deze herkennen. Op zich al bijzonder, want het is niet zo dat door bijvoorbeeld reïncarnatie de geest door zou leven.
Eenmaal aangesteld als Kumari ga je wonen in het Kumari-huis op Durbar Square. Priesters zullen je onderwijzen, familie komt in het weekend op bezoek en je begint direct aan je formaliteiten. Er zijn open uren waarin Nepalezen in het huis mogen en de Kumari kunnen aanschouwen, ze neemt audiënties af en verschijnt frequent vanuit haar raam om zich te tonen aan het publiek op haar binnenplaats. In haar huis en dus ook balkon is het strikt verboden om foto’s van haar te maken. Ze leeft wel totaal afgezonderd en een normale sociale ontwikkeling is dan ook onmogelijk. De Kumari mag als godin nooit de grond raken, ze is immers een godin en dus niet aards. Ze moet dus getild worden om vervoerd te worden, tenzij er bijvoorbeeld een vloermat tussen zit. Alleen daarom al leeft ze op de bovenste verdieping van het huis.
Haar leven als Kumari eindigt als ze bloed verliest door een ongelukje of een serieuze pijn heeft zoals kiespijn. Ze wordt dan ook met alle egards behandeld, krijgt alles wat ze wil aangereikt en alle risico’s van verwonding worden uitgesloten. De meeste Kumari’s treden daarom af zodra ze ongesteld worden. Dan ineens ben je niets meer. Geen sociaal leven, totaal verpest, verwend en ongelukkig in de liefde. Een relatie met een ex-Kumari brengt ongeluk, maar misschien is het ook we dat zo’n verwend meisje eenvoudig niet tevreden is te stellen als man. De huidige Kumari is 4 jaar en vorig jaar september aangesteld. Er is een goede docu over het leven na een Kumari zijn, hierin spraken de vrouwen open over hoe moeilijk het leven is waarin je de ene dag aanbeden wordt en alles krijgt en de dag erna een vrouw bent die het leven buiten inclusief gewoon op straat leven en de waarde van geld nooit heeft mogen ervaren. Het blijft een uniek fenomeen dat tot de verbeelding spreekt. Helaas is ze deze middag vrij en doet ze geen balkonscene in verband met het festival.
De dag van het festival, we hebben inmiddels een heel klein beetje info weten te vinden en het duurt 8 dagen, waarbij ze drie dagen door de stad zal worden gereden. Op Durbar Square is een houten paal geplaatst die uit een dorpje 30 km verderop komt en met touwen is gesleept.
Wij zitten op dag 3 van het festival, de eerste van drie dagen waarop de Kumari op een kar door de straten zal worden getrokken. Met de filmbeelden van Bhaktapur en alle kleurstoffen in ons achterhoofd hebben wij onze beste oude kloffie aangedaan, die als het vies is zo weg kan. Daarentegen heeft de lokale bevolking juist hun mooiste kleding aangetrokken. Het kleurpoeder blijkt alleen bij het holi-festival ingezet te worden. De begintijd van de route wordt door de priesters bepaald en is meestal rond drie uur. We gaan eerst lunchen en zien de eerste mensen al op de tempel klimmen.
Na de lunch hebben wij een mooie plek op de tempel tussen het paleis en Kumari-huis gespot. We kunnen er zitten, heerlijk in de schaduw, geen gedruk van achteren, zitten front row en op ooghoogte van de karren. We kunnen Kumari zien als ze uit huis komt, haar kar wordt ingetild en als ze gaan rijden. Gelukkig hadden wij de dag ervoor de generale repetitie van allee militairen gezien en wisten dus waar de band en eenheden zouden gaan staan. Dit festival kenmerkt zich door een gebrek aan communicatie; zo is er bijvoorbeeld een speciale tempel voor alleen toeristen, niemand die het verteld. Ook het programma en route blijven onduidelijk.
Terwijl de tijd verstrijkt wordt het drukker en drukker op het plein. Agnes heeft inmiddels een Nepalese kleuter op schoot die inmiddels in slaap is gevallen. Langzaam komen de militaire eenheden en op plaatsen waar mensen dachten een super plek te hebben gescoord worden ze zo weg gestuurd, de mooie plekjes verder zijn allang weg. Hierdoor ontstaat er nog meer vrije ruimte voor onze neus.
Ook het paleis vult zich langzaam met genodigden. Regelmatig komen er hoogwaardigheidsbekleders waarbij iedereen in het gelid schiet, tot uiteindelijk een hele stoet met politie en ME komt met de presidente, waarbij het hele spektakel zich het balkon opstelt.
De straten die leeg waren geveegd vullen zich ineens met dans- en muziekgroepen en voor we het weten zijn de straten enorm gevuld, de tempels achter ons zijn tot de laatste millimeter gevuld en alle camera’s en telefoons in de aanslag. Het gaat beginnen, al hebben we nog steeds geen idee wat er gaat beginnen.
Als eerste worden dwars door de mensen twee draagbaren richting het huis van Kumari getild. Een soort gouden huisje gevuld met rode kussens dat door mannen op de schouders wordt gedragen, deze kinderen personifiëren de goden Ganesh en Bhairaiva. Ze zijn een stuk ouder en worden onder luidr muziek en vele fotokliks uit de draagbaar getild in het huis van de Kumari.
In de processie zijn er drie gouden karren met grote houten wielen, rijkelijk versierd met oranje afrikaantjes-slingers en de rode kussens uit de draagbaar. Terwijl dansende monsters de straat overnemen en de diverse muziekkorpsen tegen elkaar maar tegen de maat in spelen neemt het lawaai toe.
Ineens komt voor ons gevoel uit het niets Lord Ganesh, zoals ze wordt genoemd, op de schouders van een man achter onze tempel vandaan gedragen. Waar die nou vandaan komt? Dwars door de massa mensen, terwijl de politie en ME de boel bewaken wordt ze naar haar kar getild en er zelfs letterlijk op getild, zelf klimmen is voor een God geen optie. Voor Lord Bhairaiva geldt hetzelfde en dan komt de kleine Kumari naar buiten. Het publiek wordt wild, iedereen probeert een glimp op te vangen of die ene foto te schieten. Niet zoals bij ons op Koningsdag, dit is nog groter en heiliger, alsof Jezus weer ten tonele zou verschijnen. Om de kleuter koel te houden in deze hectiek en massa heeft ze niet alleen een tiller maar ook een wapperaar in het grote gezelschap dat haar omringt. Ze is immers niet als gast op het festival, maar het is een festival ter ere van haar. Ze wordt vakkundig in de voorste, grootste en rijkst gedecoreerde kar gezet. Vanuit onze plek een mooi uitzicht. Vergezeld door priesters en andere belangrijke mannen zit ze nu op haar troon in een uitzinnige menigte die zo dicht mogelijk bij haar wil komen.
We zitten al vanaf 1 uur en het is half vijf als de kumari-kar zich eindelijk langzaam in beweging zet. We hebben ons overigens geen minuut verbeeld, er gebeurd zoveel. Ze worden voort getrokken door teams met touwen. Zowel aan de voor als achterzijde want bij een bocht moet er meerdere keren gestoken worden. Op de kar voor en achter dan ook een heel peleton geleerden die de richting en aanwijzingen geven om de wielen te verzetten. Ik zie mij zo voor me hoe in de Romeinse tijd een Caesar zich liet vervoeren.
Het hoogtepunt kan natuurlijk niet als voorste in de optocht dus moet de kar tijdelijk geparkeerd worden. Onhandig wordt ze in een hoekje gereden waar alle fotografen staan. Het steken levert ons een mooi gezicht op. De kar wordt beklommen en honderden foto’s volgen.
Lord Ganesh en Lord Bhairaiva worden eerst langs het balkon met de president met het balkon gereden. Precies bij ons zit het punt van de bocht en hebben dus extra tijd en zicht op het hele spektakel. Ongekend hoe de menigte uit haar dak gaat, maar pas helemaal als de Kumari wordt rondgetrokken. Het balkon groet haar met de namaste-groet terwijl de mannen op de kar afrikaantjes van de slingers plukken en in bet publiek gooien. Iedereen doet zijn best om er een te vangen. De kleuter bij Agnes op schoot wordt nog net op tijd wakker om de Kumari te zien. Het spektakel gaat vandaag zuidwaarts de stad in, morgen en overmorgen volgen nog 2 dagen routes maar zonder al dit ceremonieel met president etc.
Iets wat weg gaat, moet ook weer terug komen en hoe lang zou het rondje om de kerk kunnen duren denken we nog? We blijven dus wachten op de terugkomst van de processie. Even snel een hapje eten dan maar, want de meest optimistische berichten geven aan dat ze binnen 2 uur weer terug is.
Dat blijkt natuurlijk net als alles hier betrekkelijk, tijd is geen issue bij een godin. Ook niet als je een kleuter van vier bent. Op de foto’s later zien we dan ook soms een slapende godin. De terugkomst is zonder enige vorm van organisatie, alle politie-eenheden zijn huiswaarts en de karren komen vanaf half tien langzaam en los van elkaar binnen. Er zit misschien wel een uur tussen de eerste en laatste kar. Vriendelijke locals leggen uit dat de karren vertraging kunnen hebben doordat een houten wiel kapot gaat of de touwen breken of andere ongemakken onderweg.
Lord Ganesh komt onder luid gejoel aanrijden. Met een forse ruk aan de touwen wordt het voertuig in beweging gezet dwars door de kolkende massa. Geheel zonder gevaar is het niet, want echt bestuurbaar of voorspelbaar is het niet. De smalle straten met vele lossen opstalkels helpen ook niet. Bij ons moeten de karren weer gekeerd worden, meerdere keren steken en dus een super overzicht op de godin in haar verlichtte kar.
Lord Bhairaiva laat op zich wachten en ik zie dat de eerste in haar kar blijft en iedereen foto’s maakt en geld offert. Ik besluit het eerste ook te doen en duik de kolkende massa in. De tweede kar komt en weer terug op mijn spot. Agnes is er meer klaar mee en zit rustig een boek te lezen, terwijl het hele plein vol uitzinnige mensen staat. Ook de tweede kar wordt gekeerd en moet vervolgens naar achter worden gesleept. Zo onbeholpen dat ze de hele stellage van de Kumari-kar tot tweemaal toe bijna omver rijden. Weer lukt het me om tussen al het camerageweld de rijkelijk versierde godin te fotograferen.
Dan komt de Kumari. Ik wacht haar achter ons tempeltje op, je voelt de adrenaline en lawaai in de mensenmassa toenemen, alsof in Nederland de koning op Koningsdag langs loopt. Tussen de smalle straatjes beweegt de kar zich terug naar het plein. Ik sta inmiddels op de grond en ongevraagd midden tussen de touwen waar ze moet keren. Wat een spektakel en wat een totale ongeorganiseerdheid om dit te realiseren. Dat dit goed gaat zonder ongelukken is een wonder. Je wist vroeger bij je speelgoed heel goed hoe de wielen moesten staan om te keren, maar deze mensen weten ze soms volledig zo te zetten dat ze blokkeren of de verkeerde kant op draaien.
Eenmaal terug op haar standplaats wil ik net als bij de anderen ook een foto dichtbij maken, dit is mijn kans denk ik. Ik ben niet de enige. Het gaat met niet lukken want een godin laat je niet wachten. Ze wordt uit haar kar getild en toevallig hebben we net een plek bij haar voordeur. Een vriendelijke Nepalees zegt dat we moeten blijven staan en vooral ons niet naar achter moeten laten drukken.
Een kolkende massa komt op ons af. De politie komt ter plaatse en maakt een cordon waar de godin veilig door vervoerd kan worden, en wij staan er precies achter, front row. En zo worden alle drie de godinnen naar binnen gedragen onder luid gejoel. Uiteindelijk was de eerste kar halftien terug en verlaten we rond elf uur het uitzinnige plein. Blij dat we ons programma hebben omgegooid, moe maar voldaan na uren wachten, totaal vies van het stof. Dit was echt een unieke ervaring die we niet snel gaan vergeten. Denk dat veel mensen die ooit Nepal bezoeken, nooit de Kumari zullen zien, velen via het balkon maar zo intensief beleven tijdens een festival? Een mooiere afsluiting van ons deel van de reis van de Kathmandu-vallei hadden we niet kunnen wensen.
Video
Een video van dit spektakel is hier te vinden. Tot een minuut of 12 de voorbereidingen en daarna komen de godinnen. Wij zaten meter of drie links van deze opname.
https://youtu.be/DO9lU9iGLDQ
Eindelijk kopen we dan ons kaartje voor dit stukje Unesco werelderfgoed dat zo zwaar getroffen is door de aardbeving. Van de buitenzijde lijkt de schade nog mee te vallen maar achter de deuren van gebouwen kan je het duidelijk zien. Veel is gestut met houten palen of stempels en gevels zijn gescheurd of decimeters verschoven. Het ergste is dat dit vast niet de laatste keer zal zijn, want door het verschuiven van de grote continentale poten komt Nepal jaarlijks 27 mm omhoog. Grappig overigens dat de Everest niet hoger wordt maar door de kanteling van de berg even hard daalt als hij door het opdrukken stijgt. Gewapend met ons paspoort en pasfoto gaan we onze dagkaart omzetten naar een onbeperkte toegang. Gratis, dus moet elke Hollander aanspreken.
Ons wordt verteld dat de dagpas ook de volgende dag geldig is bij het Indra Jatra festival en dat we dan de Kumari kunnen zien. In mijn ogen kon dat al met een haastige balkonscene maar de man verteld dat ze morgen tijdens het festival door de stad zal worden gereden. Een unieke gelegenheid die je niet vaak zal meemaken, ze komt maar een keer of zes per jaar uit haar huis. Dat willen we natuurlijk niet missen, direct bellen we onze agent en gooien ons reisplan om. Een vrije dag in Pokhara vervalt en alles van transport en hotels moeten voor de komende week worden omgeboekt. Maar deze kans kunnen we niet laten lopen. In ons heerlijke restaurantje Vishram zoeken we op internet en proberen ons te laten informeren, we vinden niets maar dan ook niets aan degelijke informatie wat te verwachten.
Tot 2008 was Nepal een koninkrijk en die is na de verkiezingen tijdens mijn wereldreis in 2008 afgezet. Was toen nog een bijzonder gezicht al die mooie mensen in een lange lange wachtrij in de bergen om te mogen gaan stemmen. Ook onrustig omdat voor de uitslag werd gevreesd. Sindsdien heeft het land een president. Een van de oude koningen heeft destijds in een droom gezien dat hij een maagdelijk meisje als levende godin moest aanstellen en zo is de Kumari ontstaan. Hiermee dan ook eigenlijk hoger in rang dan de koning of president.
De Kumari is de enige levende godin ter wereld en daarmee al uniek. Ze wordt gekozen als de oude Kumari aftreedt en is dan nog zeer jong (ca 3 jaar). De Kumari-kandidaten moeten voldoen aan ruim 20 uiterlijke kenmerken. Degenen die hieraan voldoen worden in een donkere ruimte geplaatst waar bijzondere enge geluiden worden gemaakt. Als ze hier onverschrokken onder blijft worden nog tientallen ossen geslacht en op lugubere wijze gepresenteerd. Ook dit ritueel zonder angst doorgekomen moet de nieuwe Kumari aan de hand van voorwerpen en kleding die de oude Kumari heeft gebruikt deze herkennen. Op zich al bijzonder, want het is niet zo dat door bijvoorbeeld reïncarnatie de geest door zou leven.
Eenmaal aangesteld als Kumari ga je wonen in het Kumari-huis op Durbar Square. Priesters zullen je onderwijzen, familie komt in het weekend op bezoek en je begint direct aan je formaliteiten. Er zijn open uren waarin Nepalezen in het huis mogen en de Kumari kunnen aanschouwen, ze neemt audiënties af en verschijnt frequent vanuit haar raam om zich te tonen aan het publiek op haar binnenplaats. In haar huis en dus ook balkon is het strikt verboden om foto’s van haar te maken. Ze leeft wel totaal afgezonderd en een normale sociale ontwikkeling is dan ook onmogelijk. De Kumari mag als godin nooit de grond raken, ze is immers een godin en dus niet aards. Ze moet dus getild worden om vervoerd te worden, tenzij er bijvoorbeeld een vloermat tussen zit. Alleen daarom al leeft ze op de bovenste verdieping van het huis.
Haar leven als Kumari eindigt als ze bloed verliest door een ongelukje of een serieuze pijn heeft zoals kiespijn. Ze wordt dan ook met alle egards behandeld, krijgt alles wat ze wil aangereikt en alle risico’s van verwonding worden uitgesloten. De meeste Kumari’s treden daarom af zodra ze ongesteld worden. Dan ineens ben je niets meer. Geen sociaal leven, totaal verpest, verwend en ongelukkig in de liefde. Een relatie met een ex-Kumari brengt ongeluk, maar misschien is het ook we dat zo’n verwend meisje eenvoudig niet tevreden is te stellen als man. De huidige Kumari is 4 jaar en vorig jaar september aangesteld. Er is een goede docu over het leven na een Kumari zijn, hierin spraken de vrouwen open over hoe moeilijk het leven is waarin je de ene dag aanbeden wordt en alles krijgt en de dag erna een vrouw bent die het leven buiten inclusief gewoon op straat leven en de waarde van geld nooit heeft mogen ervaren. Het blijft een uniek fenomeen dat tot de verbeelding spreekt. Helaas is ze deze middag vrij en doet ze geen balkonscene in verband met het festival.
De dag van het festival, we hebben inmiddels een heel klein beetje info weten te vinden en het duurt 8 dagen, waarbij ze drie dagen door de stad zal worden gereden. Op Durbar Square is een houten paal geplaatst die uit een dorpje 30 km verderop komt en met touwen is gesleept.
Wij zitten op dag 3 van het festival, de eerste van drie dagen waarop de Kumari op een kar door de straten zal worden getrokken. Met de filmbeelden van Bhaktapur en alle kleurstoffen in ons achterhoofd hebben wij onze beste oude kloffie aangedaan, die als het vies is zo weg kan. Daarentegen heeft de lokale bevolking juist hun mooiste kleding aangetrokken. Het kleurpoeder blijkt alleen bij het holi-festival ingezet te worden. De begintijd van de route wordt door de priesters bepaald en is meestal rond drie uur. We gaan eerst lunchen en zien de eerste mensen al op de tempel klimmen.
Na de lunch hebben wij een mooie plek op de tempel tussen het paleis en Kumari-huis gespot. We kunnen er zitten, heerlijk in de schaduw, geen gedruk van achteren, zitten front row en op ooghoogte van de karren. We kunnen Kumari zien als ze uit huis komt, haar kar wordt ingetild en als ze gaan rijden. Gelukkig hadden wij de dag ervoor de generale repetitie van allee militairen gezien en wisten dus waar de band en eenheden zouden gaan staan. Dit festival kenmerkt zich door een gebrek aan communicatie; zo is er bijvoorbeeld een speciale tempel voor alleen toeristen, niemand die het verteld. Ook het programma en route blijven onduidelijk.
Terwijl de tijd verstrijkt wordt het drukker en drukker op het plein. Agnes heeft inmiddels een Nepalese kleuter op schoot die inmiddels in slaap is gevallen. Langzaam komen de militaire eenheden en op plaatsen waar mensen dachten een super plek te hebben gescoord worden ze zo weg gestuurd, de mooie plekjes verder zijn allang weg. Hierdoor ontstaat er nog meer vrije ruimte voor onze neus.
Ook het paleis vult zich langzaam met genodigden. Regelmatig komen er hoogwaardigheidsbekleders waarbij iedereen in het gelid schiet, tot uiteindelijk een hele stoet met politie en ME komt met de presidente, waarbij het hele spektakel zich het balkon opstelt.
De straten die leeg waren geveegd vullen zich ineens met dans- en muziekgroepen en voor we het weten zijn de straten enorm gevuld, de tempels achter ons zijn tot de laatste millimeter gevuld en alle camera’s en telefoons in de aanslag. Het gaat beginnen, al hebben we nog steeds geen idee wat er gaat beginnen.
Als eerste worden dwars door de mensen twee draagbaren richting het huis van Kumari getild. Een soort gouden huisje gevuld met rode kussens dat door mannen op de schouders wordt gedragen, deze kinderen personifiëren de goden Ganesh en Bhairaiva. Ze zijn een stuk ouder en worden onder luidr muziek en vele fotokliks uit de draagbaar getild in het huis van de Kumari.
In de processie zijn er drie gouden karren met grote houten wielen, rijkelijk versierd met oranje afrikaantjes-slingers en de rode kussens uit de draagbaar. Terwijl dansende monsters de straat overnemen en de diverse muziekkorpsen tegen elkaar maar tegen de maat in spelen neemt het lawaai toe.
Ineens komt voor ons gevoel uit het niets Lord Ganesh, zoals ze wordt genoemd, op de schouders van een man achter onze tempel vandaan gedragen. Waar die nou vandaan komt? Dwars door de massa mensen, terwijl de politie en ME de boel bewaken wordt ze naar haar kar getild en er zelfs letterlijk op getild, zelf klimmen is voor een God geen optie. Voor Lord Bhairaiva geldt hetzelfde en dan komt de kleine Kumari naar buiten. Het publiek wordt wild, iedereen probeert een glimp op te vangen of die ene foto te schieten. Niet zoals bij ons op Koningsdag, dit is nog groter en heiliger, alsof Jezus weer ten tonele zou verschijnen. Om de kleuter koel te houden in deze hectiek en massa heeft ze niet alleen een tiller maar ook een wapperaar in het grote gezelschap dat haar omringt. Ze is immers niet als gast op het festival, maar het is een festival ter ere van haar. Ze wordt vakkundig in de voorste, grootste en rijkst gedecoreerde kar gezet. Vanuit onze plek een mooi uitzicht. Vergezeld door priesters en andere belangrijke mannen zit ze nu op haar troon in een uitzinnige menigte die zo dicht mogelijk bij haar wil komen.
We zitten al vanaf 1 uur en het is half vijf als de kumari-kar zich eindelijk langzaam in beweging zet. We hebben ons overigens geen minuut verbeeld, er gebeurd zoveel. Ze worden voort getrokken door teams met touwen. Zowel aan de voor als achterzijde want bij een bocht moet er meerdere keren gestoken worden. Op de kar voor en achter dan ook een heel peleton geleerden die de richting en aanwijzingen geven om de wielen te verzetten. Ik zie mij zo voor me hoe in de Romeinse tijd een Caesar zich liet vervoeren.
Het hoogtepunt kan natuurlijk niet als voorste in de optocht dus moet de kar tijdelijk geparkeerd worden. Onhandig wordt ze in een hoekje gereden waar alle fotografen staan. Het steken levert ons een mooi gezicht op. De kar wordt beklommen en honderden foto’s volgen.
Lord Ganesh en Lord Bhairaiva worden eerst langs het balkon met de president met het balkon gereden. Precies bij ons zit het punt van de bocht en hebben dus extra tijd en zicht op het hele spektakel. Ongekend hoe de menigte uit haar dak gaat, maar pas helemaal als de Kumari wordt rondgetrokken. Het balkon groet haar met de namaste-groet terwijl de mannen op de kar afrikaantjes van de slingers plukken en in bet publiek gooien. Iedereen doet zijn best om er een te vangen. De kleuter bij Agnes op schoot wordt nog net op tijd wakker om de Kumari te zien. Het spektakel gaat vandaag zuidwaarts de stad in, morgen en overmorgen volgen nog 2 dagen routes maar zonder al dit ceremonieel met president etc.
Iets wat weg gaat, moet ook weer terug komen en hoe lang zou het rondje om de kerk kunnen duren denken we nog? We blijven dus wachten op de terugkomst van de processie. Even snel een hapje eten dan maar, want de meest optimistische berichten geven aan dat ze binnen 2 uur weer terug is.
Dat blijkt natuurlijk net als alles hier betrekkelijk, tijd is geen issue bij een godin. Ook niet als je een kleuter van vier bent. Op de foto’s later zien we dan ook soms een slapende godin. De terugkomst is zonder enige vorm van organisatie, alle politie-eenheden zijn huiswaarts en de karren komen vanaf half tien langzaam en los van elkaar binnen. Er zit misschien wel een uur tussen de eerste en laatste kar. Vriendelijke locals leggen uit dat de karren vertraging kunnen hebben doordat een houten wiel kapot gaat of de touwen breken of andere ongemakken onderweg.
Lord Ganesh komt onder luid gejoel aanrijden. Met een forse ruk aan de touwen wordt het voertuig in beweging gezet dwars door de kolkende massa. Geheel zonder gevaar is het niet, want echt bestuurbaar of voorspelbaar is het niet. De smalle straten met vele lossen opstalkels helpen ook niet. Bij ons moeten de karren weer gekeerd worden, meerdere keren steken en dus een super overzicht op de godin in haar verlichtte kar.
Lord Bhairaiva laat op zich wachten en ik zie dat de eerste in haar kar blijft en iedereen foto’s maakt en geld offert. Ik besluit het eerste ook te doen en duik de kolkende massa in. De tweede kar komt en weer terug op mijn spot. Agnes is er meer klaar mee en zit rustig een boek te lezen, terwijl het hele plein vol uitzinnige mensen staat. Ook de tweede kar wordt gekeerd en moet vervolgens naar achter worden gesleept. Zo onbeholpen dat ze de hele stellage van de Kumari-kar tot tweemaal toe bijna omver rijden. Weer lukt het me om tussen al het camerageweld de rijkelijk versierde godin te fotograferen.
Dan komt de Kumari. Ik wacht haar achter ons tempeltje op, je voelt de adrenaline en lawaai in de mensenmassa toenemen, alsof in Nederland de koning op Koningsdag langs loopt. Tussen de smalle straatjes beweegt de kar zich terug naar het plein. Ik sta inmiddels op de grond en ongevraagd midden tussen de touwen waar ze moet keren. Wat een spektakel en wat een totale ongeorganiseerdheid om dit te realiseren. Dat dit goed gaat zonder ongelukken is een wonder. Je wist vroeger bij je speelgoed heel goed hoe de wielen moesten staan om te keren, maar deze mensen weten ze soms volledig zo te zetten dat ze blokkeren of de verkeerde kant op draaien.
Eenmaal terug op haar standplaats wil ik net als bij de anderen ook een foto dichtbij maken, dit is mijn kans denk ik. Ik ben niet de enige. Het gaat met niet lukken want een godin laat je niet wachten. Ze wordt uit haar kar getild en toevallig hebben we net een plek bij haar voordeur. Een vriendelijke Nepalees zegt dat we moeten blijven staan en vooral ons niet naar achter moeten laten drukken.
Een kolkende massa komt op ons af. De politie komt ter plaatse en maakt een cordon waar de godin veilig door vervoerd kan worden, en wij staan er precies achter, front row. En zo worden alle drie de godinnen naar binnen gedragen onder luid gejoel. Uiteindelijk was de eerste kar halftien terug en verlaten we rond elf uur het uitzinnige plein. Blij dat we ons programma hebben omgegooid, moe maar voldaan na uren wachten, totaal vies van het stof. Dit was echt een unieke ervaring die we niet snel gaan vergeten. Denk dat veel mensen die ooit Nepal bezoeken, nooit de Kumari zullen zien, velen via het balkon maar zo intensief beleven tijdens een festival? Een mooiere afsluiting van ons deel van de reis van de Kathmandu-vallei hadden we niet kunnen wensen.
Video
Een video van dit spektakel is hier te vinden. Tot een minuut of 12 de voorbereidingen en daarna komen de godinnen. Wij zaten meter of drie links van deze opname.
https://youtu.be/DO9lU9iGLDQ
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
